CERRAHİ İĞNELER
Ameliyatlarda kullandığımız iğneler iki çeşittir. Ya bu iğneler ipliğe bağlıdır (tamamına sütür denilir) ya da ayrı ve ipsiz olarak bulunur (Serbest iğne / Bekar iğne). Her iki halde de iğnelerin özellikleri aynıdır.
Cerrahi iğneler özel işlenmiş çelikten yapılıp, kayganlıklarının artması için silikon kaplama ile kaplanır. Bükülme ve kırılmaya karşı yüksek dirence sahiptirler.
Genellikle sütür kutularının ya da sütür paketlerinin üstünde iğnelerin birebir kalınlığı ve büyüklüğü gösterilmektedir. Bu demek kutu veya paket içindeki iğnenin boyutu ve kalınlığı üstündeki görüntü ile aynıdır.
SÜTÜRLERDE İĞNE VE İPLİK KOMBİNASYONU:
- Travmatik: (Serbest iğne –Bekar iğne –Gözlü iğne) Bu iğnelerin göz kısmına iplik tutturulmamış bu nedenle iğne deliğinden ip geçtiğimizde göz kısmında çift kat ip olacak ve bu durum doku travmasına yol açabilir. Bu yöntem ekonomiktir çünkü iğne defalarca kullanılabilir.
- Atravmatik: (Gözsüz iğne – Hızlı iğne) Günümüzde tüm iğneler gözsüzdür, sütür doğrudan iğne ile birleştirilmiştir. İğne ucunda lazerle bir delik veya kanal oluşturulup istenilen ideal ip bu delik veya kanaldan geçirilir. Bu nedenle, sütür, doku hasarına neden olmadan iğneyi dokuda izler, iğne ve sütürün kalınlığı gözlü iğneden daha incedir, bu yüzden bu iğneye atravmatik denir. Atravmatik sütürler tek iğneli veya çift iğneli olabilirler. Çift iğneli sütürlerde her iki iğne aynı veya farklı olabilir.
İDEAL CERRAHİ İĞNE ÖZELLİKLERİ:
- İğne bükülmeyecek kadar sert, aynı zamanda kırılmadan bükülecek kadar esnek olmalı
- Delme işlemini kolaylıkla yapabilmeli (kolay penetrasyon)
- İğne iplik uyumu
- Korozyona ve paslanmaya karşı dirençli olmalı
- Steril olmalı
- Ameliyat edilecek olan alan ve yaranın yapısına uygun olarak seçilmeli
- Doku hasarını azaltmak için iğneyi dokudan kolayca almayı sağlayan iyi bir yapıya sahip olmalı
Cerrahi iğnelerin anatomisi:
Cerrahi iğnelerin üç ayrı bölgesi bulunmaktadır. Bunlar:
- İğne ucu (Needle point)
- İğne gövdesi (Needle body)
- İğne sapı veya iğne gözü (Needle swage)
Cerrahi iğnelerin diğer kısımları aşağıda anlatılmıştır.
İğne akor uzunluğu: ( Needle chord length) İğne ucundan iğnenin gözüne kadar olan düz çizgi mesafesine denir
İğne uzunluğu: (Needle length) İğnenin ucuyla iğnenin gözü arasındaki mesafeye denir.
Yarıçap: (Needle radius) Dairenin merkezinden iğnenin gövdesine olan mesafe
İğne çapı: (Needle diameter) İğne telinin kalınlığına denilir. Mikron veya mm ile ölçülür.
İĞNE UCU (NEEDLE POINT)
Cerrahi iğneler uçlarına göre de sınıflandırılmaktadır. Aşağıda bunlara yer verilmiştir.
YUVARLAK İĞNELER:
- Sivri uç İğneler: (Taper point suture) Genellikle bu iğnelerin gövdeleri yuvarlak şekilde olur. Bu şekilde olan iğneler daha az doku hasarına neden olurlar. İğne dokudan geçtikten sonra, doku sızdırmaz, sütür hattı oluşturan sütür çevresinde sıkıca kapanır. En yaygın kullanılan iğne türüdür. Kalp damar cerrahisi dahil olmak üzere tüm yumuşak doku kapatmalarında kullanılır. Değişik çapları mevcuttur. Gastrointestinal ve vasküler cerrahide küçük çaplı olanlar tercih edilirken kas gibi daha sert dokularda büyük çaplı olanlar tercih edilmektedir.
Bu iğnelerin siyah renklisi de mevcuttur. Kanın yoğun olduğu ve iğnedeki parlamanın istenmediği durumlarda kullanılır. Metalin siyah rengi, yüzey oksitleme tekniğiyle sağlanmıştır. Özellikle kalp damar cerrahisinde kullanımı yaygındır.
- Küt uçlu iğneler: (Blunt point suture) Yuvarlak iğnenin sivriliği azaltılmış türüdür. İğne batma yaralanmalarından korunma sağlar. Küt iğneler, özellikle karaciğer tamiri olmak üzere hassas dokularda kullanılır.
Yuvarlak uçlu iğnelerin kullanıldığı yerler:
- Fasya, kas ve bağ dokusu
- Periton zarı, (bu doku elastik olduğundan delinmesi daha kolay olur)
- Mide, rektum ve bağırsak cerrahisinde
- Tendon onarımı
- İç organların onarımında örnek: karaciğer, dalak vb..
- Damar cerrahisinde
- Beyin cerrahisi ameliyatlarında
- Jinekolojik ameliyatlarda
KESKİN İĞNELER:
Delinmesi (penetrasyonu) zor sert dokularda kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Keskin iğnelerin kesiti üçgendir ve lifli veya yoğun doku için kullanılır. Özellikle cilt, tendon zarı, oral mukoza vb. dokularda kullanırlar fakat hassas dokuyu parçalayabilirler. Bu iğneler kendi aralarında üç guruba ayrılırlar.
- Ters kesim iğneler: (reverse cutting point suture) Bu iğnelere dışa keskin iğnelerde denilmektedir. Kolay penetrasyon için kenarları özel bilenmiş bir iğnedir. Dış kısmı kesicidir. Üçgen şeklinde bir gövdesi vardır. Cilt kapatmalarında, özellikle plastik cerrahide kullanımı yaygındır. Tendon kılıfı tamiri, oral mukoza ve bağ dokusunda da kullanılır.
- İç kesim iğneler: (inside cutting point suture) Bu iğnelere içe keskin iğneler ya da konvansiyonel iğnelerde denilmektedir. Kolay penetrasyon için kenarları özel bilenmiş bir iğnedir. İç kısmı kesicidir. Cilt kapatmalarında, bağ dokusu onarımlarımda, burun ameliyatlarında ve kesici iğne gerektiren tüm uygulamalarda kullanılır. Bu iğne ters keskin iğneler gibi bir üçgen şekline sahiptir.
- Sivri kesim iğneler: (Taper cutting point suture) Uç kısımları keskin (ters keskin) şeklinde olduğundan penetrasyon özelliği arttırılmıştır gövde kısmı yuvarlak yada kare şeklinde (Square Body Tapercutting) olabilir. Gövde kare şekline getirilerek bükülmeye karşı direnci yükseltilir. Özellikle kalp damar cerrahisinde tercih edilmektedir.
Bu iğnelerin siyah renklisi de mevcuttur. Kanın yoğun olduğu ve iğnedeki parlamanın istenmediği durumlarda kullanılır. Metalin siyah rengi, yüzey oksitleme tekniğiyle sağlanmıştır. Özellikle kalp damar cerrahisinde kullanımı yaygındır.
ELMAS UÇLU İĞNELER:
Elmas uçlu iğnelerde (Diamond point / Cut-taper point suture) daha iyi penetrasyon ve daha az doku travmasına neden olacak şekilde, yuvarlak iğnenin ucu keskin hale getirilmiştir. Özellikle kalp-damar ve göğüs cerrahisinde, ortopedide ve kadın doğum operasyonlarında kullanılır.
SPATÜL İĞNE UÇLARI:
Spatül İğneler (Spatula point suture) gövdesi yassı, yan kenarları ve üst yüzeyi kesicidir. İstenmeyen dokuları kesmesini engellemek amaçlı üst ve alt bölümü düzleştirilmiş, sadece yan bölümleri keskin iğnelerdir. Özellikle oftalmik cerrahide kullanımı yaygındır. Göz, Primer mikro cerrahi uygulamaları, rekonstriktive oftalmik cerrahide kullanılırlar.
Spatül İğne Uç Çeşitleri:
- Normal Spatül
- Micro-Point Spatül
- Advanced Micro-Point Spatül
- Cs Ultima
İĞNE GÖVDESİ (NEEDLE BODY)
İğnenin gövde kısmı, iğne uzunluğunun çoğunu içerir. İğnelerin gövde bölümü (yaklaşık orta 1/3) portegü tarafından tutulan bölümdür. Yuvarlak, oval, kare veya üçgen kesitli olabilir. İğnelerin iplik ile devam eden son 1/3 bölümü yumuşak ve hassas bir bölgedir. Bu bölgenin portegü ile tutulmaması gerekir.
İğne gövdesi, vücut şekline göre (yuvarlak veya üçgen) doku penetrasyonunu sağlamaya yardımcı olur.
İğneler bir çemberin yay parçası şeklindedir. Bu yay parçası çemberin ne kadarlık bölümünü kaplıyor ise o şekilde isimlendirilirler. Örneğin yarım çember ½ (daha çok iç sütürlerde kullanılır), dörtte biri ¼ ve 135 derecelik açıyı kapsıyor ise 3/8 olarak adlandırılırlar.
İğne şekli seçimi her zaman cerrahi prosedür uygulanacak dokunun erişilebilirliğine bağlıdır, daha sınırlı cerrahi bölge daha fazla eğrilik gerektirir.
Cerrahi iğneleri gövdelerine göre sınıflandırabiliriz.
- DÜZ GÖVDELİ İĞNELER:
Düz gövdeli iğneler (Straight needle) genellikle cilt kapatmaları, burun ameliyatları, laparoskopik ameliyatları, tendon ve menisküs tamirinde kullanılır.
- GÖVDESİ KAVİSLİ İĞNELER:
- Yarım kavisli iğne: (Kayak iğne – Sky needle- Half curved needle)
Bu iğnede kavisli kısım, kullanılan dokudan kolayca geçer. laparoskopik cerrahide ve cilt kapatmada kullanılır. Veterinerlikte de çok kullanılır.
- Bileşik kavisli iğneler: (Compound curve needle) Bu iğnelerde iki farklı açı bir aradadır. Derin bölgelerde kolay geçiş sağlarlar. KBB ve Plastik cerrahi (Dudak Damak yarıklarında), KVC (Damar anastomozlarında) ve arka duvar yaralanmalarını engellemek amacı ile kullanılır.
- EĞRİ GÖVDELİ İĞNELER
- Çeyrek daire: (1/4 iğneler – ¼ circle needle – 90 derecelik iğne) Küçük bir eğrilik gösterir, dış bükey yüzeyde ve hassas ameliyatlarda kullanılır. Genellikle göz ameliyatları, yüz estetiğinde, bağ dokularda ve mikro cerrahide kullanılır.
- 3/8 iğne: (3/8 circle needle – 135 derecelik iğne) En yaygın kullanıma sahip iğnelerler. Büyük ve yüzeysel yaralarda kullanılırlar. El cerrahisi, bağ doku onarımlarında, kas onarımında ve cilt altı sütürlerde tercih edilirler.
- Yarım daire: (1/2 iğne – ½ circle needle – 180 derecelik iğne) Kapalı alanlarda kullanmak için geniş bir yayı vardır, uygulama alanı cilt, kas, periton, göz, batın ameliyatı özellikle gastrointestinal sistemdir.
- 5/8 iğneler: (5/8 circle needle – 225 derece) İğne tasarımı nedeniyle derin ve kapalı oyuklarda mükemmel olan bu iğneler, küçük yerlerde manevra yapmayı kolaylaştırır. Ağız içi ameliyatlarında, ürogenital ve anorektal işlemlerde yaygın bir şekilde kullanılır.
- J iğne: (J shape needle) Derin insizyonlarda kullanılır, bu nedenle laparoskopik cerrahide özellikle fasya kapamalarında kullanımı uygundur.
İĞNE GÖZÜ (İĞNE SAPI – NEEDLE SWAGE)
İğne gözü iğnenin son 1/3 bölümüdür. Bu kısımda ipin sütüre bağlanması için kanal veya dilek açıldığından çok yumuşak olur. Bu yüzden portegü ile tutulmamalıdır aksi halde iğne kırılabilir.
REFERANSLAR:
https://www.boztibbi.com/sutur-nedir-ne-ise-yarar-ozellikleri-nedir/
http://www.dogsan.com.tr/tr-TR/igneler
https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/akmyo_6497a.pdf
https://www.acilcalisanlari.com/sutur-malzemeleri-ozellikleri.html
https://www.youtube.com/watch?v=TK6vHkZOfyA
https://gmdgroup.com.tr/cerrahi-igneler/
https://www.das.org.tr/kitaplar/4sadkitap/pdf/KonusmaOzetleri/SAD2018-KonusmaOzeti-22.pdf
https://www.surgicalspecialties.com/needles/
https://www.serag-wiessner.de/en/products/surgical-needles/
https://www.slideshare.net/shourov999/surgical-needles-basics