Daha öncede anlattığımız gibi cerrahide kullanılan sütürler ve iplikler değişik dokularda ve hastalarda kullanılıyorlar. Bazen ince bir sütüre gerek duyduğumuz gibi bazen de kalın bir sütüre ihtiyaç duymaktayız. Bu yüzden hangi sütürün ince hangisinin kalın olduğunu bilmemiz gerekir. Bunun için cerrahi iplikler numaralandırılır.
Cerrahi iplik numaraları USP (United States Pharmacopoeia) ve EP (Eurpean Pharmacopoeia) olmak üzere iki farklı standarda göre belirlenir. İpliğin numaralandırılması üretimde kullanılan maddenin çapına göre yani cerrahi iplik kalınlıkları göz önünde bulundurularak yapılır.
USP standardı EP standardına kıyasla daha çok kullanılır.
USP STANDARDINA GÖRE NUMARALANDIRMA
Matematikte 0 sayısını sayıların başlangıcı olarak kabul ettiğimizde sıfırın sağında gelen sayılar pozitif sayı olarak adlandırılır ve bu sayılar sıfır sayısından büyük kabul edilir. Genellikle pozitif sayıların + işaretini sol tarafında yazmıyoruz. Sütürlerde de aynı kural geçerlidir eğer 0 numaralı olan sütürü başlangıç sütürü olarak kabul edersek 1 numaralı sütür sıfır numaralı sütürden daha kalın olacak. 2 numaralı sütür ise bir numaralı sütürden daha kalın olur.
Peki, şimdi sıfır sayısına geri dönüyoruz, sıfır sayısının sol tarafında kalan sayılara negatif sayılar demekteyiz, bu sayılar büyüdükçe sıfırdan daha küçük oluyorlar mesela -3 sayısı -2 sayısından daha küçüktür. Negatif sayıların sol tarafında eksi işareti koyulur. Şimdi eğer sütürlere geri dönersek sıfırdan daha ince olan sütürler eksi işareti yerine /0 işareti ile gösterilmektedirler. Mesela sütürlerde -2 sayısı yerine 2/0 işaretini kullanıyoruz ve okuduğumuzda iki sıfır sütür diye okuyoruz. Bu demek bu sütür sıfır sayılı sütürden daha ince bir sütürdür.
| Sayı | -7 | -6 | -5 | -4 | -3 | -2 | -1 | 0 | 1 | 2 |
| Dikiş numarası | 7/0 | 6/0 | 5/0 | 4/0 | 3/0 | 2/0 | yok | 0 | 1 | 2 |
Hazırladığım tabloda da görüldüğü gibi -1 sayısına eş değer sütür bulunmamaktadır. USP standardında emilebilen (Absorbable) sentetik sütürler ile emilebilen (Absorbable) doğal sütürler birbirinden ayrışır. Bu standarda göre emilebilen doğal sütürlerin ölçüleri 8/0 ile 6 arasında ve emilebilen sentetik sütürlerin ölçüleri 11/0 ile 7 arasında.
EP STANDARDINA GÖRE NUMARALANDIRMA
EP standardında minimum çap, kod numarası 10 ile bölünerek hesaplanabilir. 0.1’den 10’a kadar kodlar çeşitlenir. Bu standartta emilebilen doğal ve sentetik sütürler birbirinden ayrıştırılmadan numaralandırılır.
Alttaki tabloda USP ve EP standartlarına göre ipliklerin çapı ve numarası karşılaştırılmıştır.
| USP ve EP’ye Göre Ameliyat İpliklerin Numaralandırılması | |||
| USP Boyut Kodları | EP Boyut Kodları | Dikiş İpliği Çapı (mm.) |
|
| Emilebilen Doğal İplikler |
Emilebilen ve Emilmeyen sentetik iplikler |
Emilebilen ve Emilmeyen tüm iplikler |
Min. -max. |
| 11/0 | 0.1 | 0.01 – 0.019 | |
| yok | 10/0 | 0.2 | 0.02 – 0.029 |
| yok | 9/0 | 0.3 | 0.03 – 0.039 |
| yok | 8/0 | 0.4 | 0.04 – 0.049 |
| 8/0 | 7/0 | 0.5 | 0.05 – 0.069 |
| 7/0 | 6/0 | 0.7 | 0.07 – 0.099 |
| 6/0 | 5/0 | 1 | 0.10 – 0.14 |
| 5/0 | 4/0 | 1.5 | 0.15 – 0.19 |
| 4/0 | 3/0 | 2 | 0.20 – 0.24 |
| 3/0 | 2/0 | 2.5 | 0.25 – 0.29 |
| 2/0 | 0 | 3 | 0.30 – 0.39 |
| 0 | 1 | 4 | 0.40 – 0.49 |
| 1 | 2 | 5 | 0.50 – 0.59 |
| 2 | 3 | 6 | 0.60 – 0.69 |
| 3 | 4 | 7 | 0.70 – 0.79 |
| 4 | 5 | 8 | 0.80 – 0.89 |
| 5 | 6 | 9 | 0.90 – 0.99 |
| 6 | 7 | 10 | 1.00 – 1.09 |
Sütürlerin Kalınlıklarına Göre Kullanıldıkları Alanlar:
Referans olması ve fikir vermesi açısından sütürlerin kalınlıklarına göre (numaralarına göre) en sık kullanıldıkları alanlara altta yer vermekteyiz.
7/0 – 11/0: Oftalmoloji, mikro cerrahi
6/0: Yüz estetiği ve damar cerrahisi
5/0: Yüz estetiği, boyun cerrahisi ve damar cerrahisi
4/0: Mukoza dikişlerinde, el cerrahisi, ekstremite (kollar ve bacaklar) dikişlerinde, tendon tamiri, damar cerrahisi, cilt dikişlerinde
3/0: Ekstremite dikişlerinde, gövde dikişlerinde, iç organ onarımlarında, damar cerrahisinde, cilt dikişlerinde
2/0: Dren tespitlerde, cilt dikişlerinde, ayak tabanı ve dirsek gibi doku gerilimi yüksek olan yerlerde, iç organ onarımlarında
0 – 1: Dren tespitlerine, fasya sütürlerinde
REFERANSLAR:
https://www.acilcalisanlari.com/sutur-malzemeleri-ozellikleri.html
https://tekstilbilgi.net/cerrahi-sutur-numaralandirma.html
https://turkjsurg.com/full-text/86/tur
https://katsanas.com/cerrahi-iplik-nedir-ne-icin-kullanilir/