SÜTÜR ÇEŞİTLERİ – Ameliyat-Ameliyathane

Cerrahi sütürler doğru ve efektif kullanım için değişik şekillerde kategorize edilir. Bu kategoriler altta belirtilmiştir:

Sütürün ham maddesine göre:
1. Doğal sütürler: Doğada bulunan materyallerden yapılan sütürlerdir. Katküt, kolajen, ipek, pamuk ve keten gibi materyaller bu sütürlerin üretiminde kullanılmaktadır. Bu sütürler ekonomik olmalarına rağmen dokuda reaksiyon oluşturma riskleri yüksek olduğundan ve öngörülmeyen emilim sürelerinden dolayı pek tercih edilmemektedir.
2. Sentetik sütürler: İnsan tarafından yaratılan doğal olarak bulunamayan materyallerden yapılan sütürlerdir. Dokuda reaksiyon oluşturma riskleri minimumdur ve öngörülebilen emilim süreleri vardır. Dekson, maxon, çelik, vicryl, PDS, dakron, mersilen, naylon, ethilon, polipropilen ve prolen bu materyallerden bazılarıdır.

Sütürün liflerine göre:
1. Monoflament sütürler: Tek bir sicimden oluşan, dokudan rahat geçiş özelliğine sahip, nonkapillerite özelliği olan (bakterilerin yerleşeceği boşlukları taşımayan) pürüzsüz yapısı olan, düşük Sürtünme gücüne sahip, minimum doku travması ve daha az reaksiyon yapan sütürlerdir. Kozmetik amaçlı yaralar için oldukça uygundur (plastik cerrahide çok kullanırlar). Kontamine ve travmatik yaralara en uygun sütürlerdir örneğin kilolu ve diyabetik hastalarda bu tip sütürler tercih edilir. Cilt sütlülerinde daha sık tercih edilirler. Monoflament sütürlerde düğüm atmak daha kolaydır ama düğüm emniyetleri zayıftır bu yüzden bu ipler kullanıldığında daha çok düğüm atılmalı. Alet ile tutulduklarında gerilim kuvvetini büyük oranda kaybederler ve kolaylıkla kopabilirler bu nedenle mümkün mertebe bu ipleri aletle tutmamalıyız. Hafızaları çok kuvvetlidir yani ipi kutusundan çıkardığımızda düz bir şerit gibi karşımızda açılmazlar ve genellikle yuvarlak halka şeklinde olurlar bu yüzden dikişe başlamadan önce hafiften ipi iki ucunda tutup esnetmek lazım yoksa dikiş sırasında istemediğimiz düğümlerle karşılaşabiliriz. Emilebilir veya emilmeyen tipleri vardır. Doğal veya sentetik yapıda olabilirler.
2. Multiflament sütürler: Bu sütürler birden fazla ipliğin bir araya getirilip örülmesinden veya sarılmasından oluşurlar. Güçlü, esnek ve yumuşak olduklarından düğüm emniyetleri yüksektir. Esnek ve bükülgen olduklarından kullanımları daha kolay olup ve daha sağlamlar. Yıpranmaya dayanıklılar. Daha çok batın içi organların cerrahisinde tercih edilirler. Kapillar (ipliğin üstünde girinti ve çıkıntılar var) özellikleri vardır. Kapillarite özelliği kaplama ile azaltılabilir fakat tamamen yok edilemez bu yüzden enfekte veya enfeksiyon riski yüksek yaralarda kullanımı uygun değildir. Kapillarite özelliklerinden dolayı dokudan zor geçerler ve yüksek doku hasarı ve reaksiyon yapma riskleri vardır. Doğal veya sentetik yapıda olabilirler. Emilebilir veya emilmeyen tipleri vardır.

Sütür ve iplik paketleri üstünde monoflament ve multiflament işareti alttaki gibidir.

Emilim özelliklerine göre:

1. Emilebilir Sütürler (Absorbable):Emilebilir sütürler doku içinde doku enzimleri ya da vücut sıvıları ile zamanla yıkama uğrayan ve genellikle gerginlik kuvvetini 60 gün içinde yitiren sütürlerdir. Sütür öngörülebilir sürede doku desteği sağlar, görevini yapar ve vücut tarafından hidroliz (sentetik)/ enzimatik (doğal) reaksiyonla zamanla emilir. Vücutta yabancı cisim kalmaz. Genellikle yaranın en derin kısımlarını kapatmak için kullanırlar, hasta ve yara durumuna göre cilt yüzeyinde de kullanılabilirler. Monoflament ve multiflament olmak üzere farklı dokularda üretilen bu cerrahi ipliklerin kullanımı oldukça kolaydır. Bu sütürlerin emilim hızı, sütürün tipi, dokunun tipi (ıslak ya da nemli bölgelerde), hastanın genel sağlık durumuna göre (ateşli hastalık, enfeksiyon, beslenme yetersizliği emilim hızını artırıyor) değişiklik gösterebilir. Emilebilen sütürlere kromik, plain(catgut), vicryl, PDS, Dexon, maxon örnek gösterilebilir.
2. Emilmeyen Sütürler (Non-Absorbable): Vücut enzimleri tarafından sindirilmeyen veya vücut sıvıları tarafından hidrolize edilmeyen sütürlerdir yani vücutta sürekli yabancı cisim olarak kalırlar. Emilmeyen sütürlerin kullanımları kolay olduğundan ve yumuşak yapıda olduklarından günümüzde cerrahi operasyonlarda sıklıkla tercih edilirler. Ayrıca kolaylıkla düğüm atılabilmeleri kalıcı doku desteği sağlamları nedeni ile de tercih edilmektedirler. Monoflament ve multiflament olmak üzere farklı dokularda üretilirler. Emilemeyen sütürlere İpek, paslanmaz çelik, Polyester, koton (pamuk), polipropilen (prolen), naylon türleri örnek gösterilebilir. Kardiyovasküler cerrahi, Dermatolojik cerrahi, Fıtık ameliyatı, Yumuşak doku yapıştırması ve bağlanması, Oftalmolojik cerrahi, Plastik cerrahi, Mikro cerrahi, Pediatrik cerrahi, Jinekolojik cerrahi, Üroloji ve Ortopedi cerrahisi, doku kapama ile abdominal duvar kapama operasyonlarında kullanılmaktalar. Ayrıca avuç içi, ayak tabanı, mukoza gibi zorlu dokularda da kullanıma uygunlar.